Gümrük Vergisi Nedir 1 ?
İçindekiler
Gümrük Vergisi Genel Olarak Nedir?
Gümrük vergileri esas olarak 4458 sayılı Gümrük Kanununda düzenlenmekteyse de, bu vergilere ilişkin hükümleri 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 4458 sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanmasına Dair 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ve Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan Gümrük Mevzuatında görmek mümkündür.
Gümrük Vergisinin Konusu Nedir?
Gümrük Kanunu’nun 1. maddesinde vergi konusu, “ … Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşya ve taşıtlar… ” olarak belirtilmiştir. Buna göre, gümrük vergisinin konusu, ithalat veya ihracata tabi taşınır mallar olup, taşınmazlar ve hizmetler gümrük vergisine tabi değildir.
Gümrük Vergisini Doğuran Olay Nedir?
Gümrük Kanunu’nun 181’inci maddesine göre, ithalatta gümrük sorumluluğu, ithalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girmesi veya ithalat vergilerinden kısmi muafiyetle geçici ithali için verilecek gümrük beyannamesinin tescil tarihinden itibaren başlar.
Serbest dolaşıma girme, gümrük vergisinin en yaygın görülen halidir, çünkü malların ithal edilmesi ve ülke içinde dolaşımda olan malların serbestçe satın alınması, satılması veya kullanılması anlamına gelir. Gümrük vergisinde, vergi ithalat beyannamesinin kaydedilmesiyle ortaya çıkabilir ve gümrük vergisi, kişi ülkeye gelirken beraberinde getirdiği malları beyan ettiğinde ortaya çıkar.
Gümrük Vergilerinde “ Sorumluluk ” Ne Anlama Gelir?
Gümrük Kanunu’nda mükellef yerine yükümlü sıfatı kullanılmasına rağmen, Kanun’un 3. maddesinin 11. fıkrasında “ Gümrük Yükümlüsü ” kavramı, gümrük yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlü olan tüm kişiler olarak tanımlanmıştır. Kanun’un 181. maddesinde, ithalat gümrük sorumluluğunda yükümlünün beyan sahibi olduğu belirtilmektedir. Dolaylı temsil durumunda, adına gümrük beyanı yapılan kişi de sorumlu olacaktır.
Gümrük Vergisinde Matrah Nasıl Hesaplanır?
Gümrük Kanunu, Vergi Usul Kanunu’nda kullanılan ” masaüstü ” terimi yerine ” değer ” terimini kullanmaktadır . Eşyanın kıymeti, satış bedeli üzerinden tespit edilmekte olup, gümrük vergileri bu bedel üzerinden hesaplanmaktadır. Kanunun 24. maddesine göre, ithal eşyasının satış bedeli, Türkiye’ye ihraç edilen eşya için Gümrük Kanunu’nun 27. ve 28. maddelerine göre yapılan düzeltmelerle, fiilen ödenen veya ödenecek olan bedel olarak tanımlanmaktadır.
Gümrük Vergisinde Vergilendirme Süreci Nasıldır?
Vergi Usul Kanunu’nun 20. maddesinde tarh, vergi alacağının kanunlarda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden vergi dairesince hesaplanması ve bu alacağın miktar itibariyle tespit edilmesi olarak tanımlanmıştır. Tarh, idari bir işlem olduğundan sadece yetkili vergi dairesince yapılmalıdır.
Ancak Gümrük Kanununda tarhiyat işleminin nasıl ve kim tarafından yapılacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak ithalat işlemlerinde mükellef tarafından verilen beyanname doğrultusunda yapılan hesaplama tarhiyat işlemi olarak değerlendirilmekte, bir başka deyişle tahakkuk işlemi tarhiyat işleminin yerine geçmektedir.
Gümrük vergisi oranları, 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Kanununun verdiği yetkiye dayanarak Bakanlar Kurulunca İthalat Rejimi Kararı ile belirlenir. Tarife cetveli, ithal edilen malların adı, cinsi, türü ve özelliklerine göre düzenli olarak belirlenmiştir. Gümrük tarifesi ve istatistiki pozisyon numarası ve vergi oranı dahil olmak üzere hemen hemen tüm malların özelliklerine ve malların ithal edildiği ülkelere göre düzenlenmiştir.
Buna göre, bir eşyanın kıymeti ve tarife cetvelindeki yeri bilinerek gümrük vergisi hesaplanabilmektedir.
Gümrük Kanununda Belirtilen Cezalar Nelerdir?
Vergi kabahatleri, genel olarak, verginin eksik tahakkuk ettirilmesi, zamanında tahakkuk ettirilmesi veya mükellefin veya vergi sorumlusunun vergiye ilişkin görev ve sorumluluklarını eksik veya zamanında yerine getirmemesi yüzünden vergi ziyaına uğraması hallerinde, ayrıca Vergi Kanunlarının şekil ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması hâllerinde ortaya çıkabilmektedir.
Gümrük kabahatleri, gümrük idarelerine verilen beyannamelerdeki farklılıklar ve eksiklikler nedeniyle usul hükümlerine uymama veya vergi kaybına neden olma şeklinde yapılan davranışlardır. Bu davranışlara karşılık bağlı gümrük idareleri tarafından verilen idari para cezalarına “ gümrük cezaları ” denir.
5607 sayılı Kaçakçılık Kanunu’nun 3. maddesi gümrük kaçakçılığı suçundan dolayı hapis cezası öngörmektedir. Ancak bu madde hapis cezası gerektiren fiillerden ziyade idari para cezası gerektiren gümrük suçlarını incelemektedir.
Vergi Kaybına Neden Olan Vergi Suçları Nelerdir?
Vergi Usul Kanunu’nun 341’inci maddesinde vergi ziyaı, mükellef veya vergi sorumlusunun vergiye ilişkin ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi nedeniyle verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi olarak tanımlanmıştır.
Gümrük Kanunu’nun 234 ila 238’inci maddeleri arasında vergi kaybına neden olan gümrük kabahatleri düzenlenmiştir. Bu hükümler uyarınca, gümrük mükellefinin Kanun’da belirtilen görev ve yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya kasıtlı olarak yerine getirmemesi nedeniyle gümrük vergisi kaybına neden olması halinde mükellefe idari para cezası uygulanacaktır.
Usulsüzlük Suçları Nelerdir?
Vergi Usul Kanunu’nun 351. maddesinde usulsüzlük, Vergi Kanunları’nın şekil ve usul hükümlerine aykırılık olarak tanımlanmıştır. Buna göre, vergi kaybı veya zararı söz konusu olsa bile, vergi ziyaı cezasından farklı olarak, Kanun’da belirtilen usul ve esaslara aykırı hareket etmek, idari para cezasını gerektirecek hukuka aykırı fiili işlemeye tek başına yeterlidir.
Gümrük Kanunu’nun 239. ve 241. maddeleri arasında tek tek sayılarak usulsüzlük kabahatleri düzenlenmiştir. Bu maddeler incelendiğinde, kabahat fiillerinin ve Gümrük mevzuatına ilişkin Kanun’un usul ve şekil kurallarına uyulmamasının cezalandırıldığı görülmektedir.
Kaynak : https://www.mgc.com.tr/en/what-is-customs-duty/